TOPLIFIKACIJA DOPRINOSI POBOLJŠANJU EKOLOŠKE, EKONOMSKE I SOCIJALNE STABILNOSTI U PLJEVLJIMA

Povodom istupa NVO “Breznica”, kojim se sugeriše odustajanje od projekta toplifikacije Pljevljama u korist subvencija koje bi naša kompanija pružala građanima ove opštine, nalazimo za shodno da podsjetimo javnost na nekoliko važnih činjenica.

Prvenstveno, 8. novembra tekuće godine zvanično je usaglašen i potpisan projektni zadatak za ekološku rekonstrukciju TE. U sklopu ekološke rekonstrukcije će se projektovati i izgraditi dio (1) daljinskog grijanja i (2) startna (pomoćna) kotlarnica. Na osnovu podataka, dobijenih iz projektne dokumentacije „Toplotni konzum toplifikacije Pljevalja“, koju je izradila Opština Pljevlja, potvrđeni su ulazni parametri (konzum toplotnog izvora 2 x 22 MW, temperaturni režim, pritisci, kapacitet vode, dimenzija toplovoda).

Izvođač radova će, ubrzanom dinamikom projektovanja, izvršiti dimenzionisanje elemenata za sistem daljinskog grijanja, nakon čega će se, kroz postupak revizije, potvrditi tehnička opravdanost. Ti elementi su:

• izmjenjivač toplote
• sistema kondenzata
• parovod i cjevovod
• zatvarač, regulacija i sigurnosno ojačanje
• pumpna stanica za cirkulaciju mrežne vode unutar zatvorene cirkulacione petlje primarne distributivne mreže sistema daljinskog grijanja
• sistem upravljanja osnovnim i rezervnim (vršnim) izvorom grijanja
• ostali elementi koji osiguravaju rad sistema gradskog daljinskog grijanja

Ovo tehničko rješenje će, napokon, poslije 30 godina obezbijediti osnovni izvor toplote iz TE Pljevlja za toplifikaciju grada.

U skladu sa zadatim projektnim zadatkom, izvođač radova projektuje i Startnu kotlarnicu koja je predviđena kako za pokretanje rada TE Pljevlja, tako i kao pomoćna kotlarnica  za sistem daljinskog grijanja grada. Ova pomoćna kotlarnica kapaciteta 2x16MW obezbjedjuje REZERVNI izvor toplote iz TE Pljevlja. Nedostatak ovog segmenta je u prethodnom periodu onemogućavao realizaciju projekta toplifikacije. Opština Pljevlja je pokušavala da, preko projekta toplane na biomasu, obezbjedi rezervni izvor, a valja napomenuti da je, još i prije toga, alternativna rješenja tražila u idejama poput II Bloka TE i kotlarnice Vektre Jakić. Sada je, međutim, u potpunosti zaokružen sistem i EKOLOŠKOM REKONSTRUKCIJOM, koju  će EPCG završiti do kraja 2024.godine, biće obezbijeđen  i osnovni i rezervni izvor toplote za grad Pljevlja.

Izvršni direktor EPCG je, posebnim rješenjem, formirao mješovitu radnu grupu sastavljenu od predstavnika EPCG, Opštine Pljevlja i Uprave za javne radove  Crne Gore sa zadatkom da sada, nakon obezbjeđivanja izvora toplote, krene u hitnu  realiazaciju projekta “Toplifikacija Pljevalja, za čista i topla Pljevlja – izgradnja magistralnog toplovoda od TE do grada”. Zadatak ove radne grupe je da sagleda cjelokupnu dosadašnju projektnu dokumentaciju, sve studije opravdanosti, sve koncepte i predložene varijante te da, nakon toga, predloži korake za realizaiju projekta. Važno je konstatovati da konačno, nakon 30 godina, sve državne institucije zajedno učestvuju u pripremi i realizaciji ovog – sa ekološkog aspekta posmatrano – kapitalnog projekta za građane Pljevalja.

• Prvi korak će biti izrada Idejnog rješenja  sa  konačnim izborom tehničkog rješenja izvođenja magistralnog  toplovoda. Idejno rešenje podrazumijeva tehno-ekonomsku analizu svih dosadasnjih koncepata, tj. projekata i studija te konačni izbor trase magistralnog toplovoda u skladu sa najvažnijim parametrima (UT uslovi, tehnički uslovi izgradnje, troškovi ekstroprijacije, izbor cjevovoda, troškovi eksploatacije, održavanja i razvoja budućih faza toplifikacije). Nakon izrade ovog rješenja će se, u skladu sa zakonskim propisima, uraditi i revizija Idejnog rešenja te elaborat o procjeni uticaja na životnu sredinu.

• Drugi korak će biti izrada projektne dokumentacije „Glavni projekat Izgradnje Magistralnog toplovoda od TE do Pljevalja sa ograncima za zonu do podstanice u ul. Skerlićevoj , zonu do podstanice Sportski centar “Ada” i priključcima za sve ostale zone toplifikacije grada Pljevalja“. Nakon izrade glavnog projekta će se uraditi revizija projektne dokumentacije.

• Treći korak je izvođenje radova i Izgradnja Magistralnog toplovoda od TE do Pljevalja sa ograncima za zonu do podstanice u Ul. Skerlićevoj, zonu do podstanice Sportski centar “Ada” i priključcima za sve ostale zone toplifikacije grada Pljevalja.

          Realizacijom ovog projekta će biti završena I faza toplifikacije Pljevalja. Nakon realizacije će  biti riješena “crna rupa” i najveći ekološki problem u gradu, glavna kotlarnica u Ul. Skerlićevoj, kapaciteteta 6MW, koja trenutno snabdjeva toplotnom energijom uže jezgro grada. Gašenjem dimnjaka glavne kotlarnice u Ul. Skerlićevoj u centru grada odmah će se osjetiti ekološki pozitivni aspekti projekta toplifikacije i dati smjernice za dalju realizaciju. Druga podstanica je “Sportski centar Ada” kapaciteta 2MW, koja trenutno snabdjeva Sportski centar, Gradski stadion i Dom za stare. Takođe, treba pomenuti da u neposrednoj blizini postoje još tri velika objekta u vlasništvu Države Crne Gore i Opštine Pljevlja (Osnovna škola ”Ristan Pavlović”, Srednja stručna škola i nakadašnji dom Vojske, 2MW), čijim će se priključenjem ugasiti još tri dimnjaka, a realizovani kapacitet u prvoj fazi toplifikacije zaokružiti na oko 10MW.

Osim ekološkog aspekta, kao najvećeg benefita ovog projekta, mora se pomenuti i ekonomski aspekt. Poznata je činjenica da je sada u Pljevljima aktuelna velika cijena za isporuku daljinskog grijanja iz gradske kotlarnice i da postoji ogroman broj žalbi na cijene usluga, a pored toga su evedentni i tehnički problemi u pogledu kvaliteta kontinuirane isporuke toplotne energije. Ovaj projekat podrazumijeva kako izgradnju magistralnog toplovoda i rekonstrukciju svih dotrajalih sekundarnih toplovoda, tako i pretvaranje kotlarnice u savremenu toplotnu podstanicu. Ovo će, naravno, obezbijediti znatno bolje uslove za isporuku toplotne energije 24h dnevno svim potrošačima i, najvažnije, stvoriti preduslove za bolje ekonomske parametre pri definisanju cijene grijanja. Samim tim  se smanjuje cijena za uslugu isporuke toplotne energije, što građani Pljevalja odavno iščekuju.

Socijalni aspekt ovog projekta sadržan je u tome što će se, zatvaranjem gradskih kotlarnica na ugalj i pretvaranjem istih u savremene podstanice, stvoriti mnogo bolji uslovi za rad svih radnika zaposlenih u d.o.o ”Grijanje” Pljevlja, kao i radnika na održavanju kotlarnica u školama, sportskim objektima, bolnici itd. Strah da će realizacijom ovog projekta doći do otpuštanja radnika iz Javnog preduzeća je  potpuno neosnovan, budući da, osim održavanja podstanica i sistema centralnog grijanja u gradskoj zoni, transformacijom ovog društva od javnog interesa, proširiće se njegova djelatnost na održavanje magistralnog toplovoda i isporuku toplotne energije većem konzumu koji će se širiti na cijeli grad. Ovo, sumarno, znači i otvaranje novih radnih mjesta, jer savremena oprema zahtijeva zapošljavanje novih, mladih stručnih ljudi koji će se baviti upravljanjem i održavanjem sistema daljinskog grijanja sa automatizovanim podstanicama.

Druga faza toplifikacije počinje odmah po završetku prve, jer će se, u toku dinamičnog izvođenja radova na Magistralnom toplovodu, raditi na ispitivanju konzuma i utvrđivanju  prioriteta, a zatim i projektovanju i izvođenju posebnih toplifikacionih zona. Očigledan napredak, ostvaren tokom prethodnih godina na projektima energetske efikasnosti (subvencija peleta i ugradnja kotlova na pelet), biće od pomoći za realizaciju toplifikacije koja će zbog toga dati sigurno bolje efekte od očekivanih. Stambeno-poslovni objekti u gradu, kroz nove projekte energetske efikasnosti (zamjena bravarije, toplotne izolacije, sistemi za centralno grijanje na pelet), predstavljaju prioritet, odnosno ciljnu grupu za nastavak toplifikacije. Takođe, najava ekoloških „zelenih“ izvora (toplotne pumpe, solarni paneli, kotlovi na biomasu i slično), i pored nepovoljnih tehničkih uslova (mali broj sunčanih dana, nepostojanje obezbijeđene sirovine biomase, isplativost ugradnje toplotnih pumpi za sjeverna područja), ipak su pozitivna stvar u smislu početka procesa smanjenja potrošnje uglja kroz ostvarivanje novih vidova izvora toplote. Eventualne subvencije električne energije jesu stvari koje je potrebno razrađivati, ali u određenim procentima. Taj proces mora pratiti podrobna analiza mogućnosti postojećih elektroenergetskih objekata (kapaciteti trafostanica), a naroćito stanje i mogućnosti induvidualne ili zajedničke elektroinstalacije stambeno-poslovnih objekata koje su upitne u pogledu mogućnosti za grijanje na električnu energiju cjelokupnih objekata i sistema.

Sumarno, tehnička izvodljivost alternativa o kojima se govori putem medija jeste moguća, ali u određenim procentima, i to samo u kombinaciji sa osnovnim projektom, a to je, bez ikakve sumnje, toplifikacija. Izgradnja magistralnog toplovoda od TE do grada sa dvije zone (kotlarnica u Ul. Skerlićeva i Sportski centar „Ada“) i izvođenje svih priključaka za ostale zone promptno stvara poželjne rezultate, ispunjavajući uslove za rješavanje decenijskog ekološkog problema u Pljevljima. Realizacijom ovog projekta, za koji su sredstva obezbijeđena učešćem EPCG, Vlade Crne Gore i Opštine Pljevlja, odmah će biti vidljivo poboljšanje uslova za život u ovom gradu.